Economist dergisinde yayınlanan alttaki yazıyı okuyunca bugun mevcut analizlerin ne kadar batılı düşünce tarzı üzerinden yapıldığını ve hatta bu analizleri çürütmek için yapılan çalışmaların da bir o kadar batılı oldugunu düşündüm. Bütün sistem batılı... Şöyle ki, 2 marshmallow yemek için sabır gösteriyorsanız, okulda da çok iyisymişsiniz. Bunun sebebi bence, mevcut okul sisteminde de bürün sistem 2 marshmellow yeme fikrinin, 1 marshmellow yeme fikrinden daha iyi olduğu düşüncesi üzerine inşaa edildiğinden, sonucun bu şekilde olmaması zaten garip olurdu. Siz, 2 marshmellow yemek istemiyorsanız, sadece 1 tane ile gözünüz doyuyorsa ve bu sebeple beklemek yerine önünüzde duranı yiyorsanız, okulda da basarısız olacaksınız, kuşkusuz! Zira bütün okul sistemi de zaten bu düşünce sistemi üzerine kurulu... Para, daha fazla olmalı! Her türlü "madde" den daha fazla elde etmek varken daha azına sahip olmak başarısızlık demek!
Kesinlikle Eflatun'un "önemli olan; hayatta en cok seye sahip olmak değil, en az seye ihtiyac duymaktır..." sozunu benimsemiyorum. En cok seye sahip olmaya calışmak nasıl hastalıklı bir durum ise, bence sürekli en aza ihtiyac duymak için kasan insanlarda gayet yoruluyorlar bence. Neye ihtiyac duydugunuz bence kilit nokta... Hiç bir zaman daha üst model bir arabaya ihtiyac duyacagımı sanmıyorum, ama beni manevi olarak tatmin eden bir seyden daha fazlasına ihtiyac duymam kötü bir özellik değil bence. Diyecegim sudur ki; batılı dünya bize "daha cok, daha daha.. " gibi bir düşünce yapısı empoze etti, doğrudur... Herseyde oldugu gibi bir düşünce yapısını oldugu gibi kabul etmek ne kadar yanlışsa, tamamen reddetmek de o kadar yanlış. Dolayısıyla bize empoze edilen bu düşünce yapısını, lehimize çevirmek de bizim elimizde.
Manifestom: BANA MANEVİ TATMİN VEREN HER SEYDEN DAHA COK İSTİYORUM VE DAHA FAZLASINA İHTİYAÇ DUYUYORUM. BU BENİM NEFES ALMAMI KOLAYLAŞTIRIYOR...VE BANA MANEVİ TATMİN VERMEYEN YA DA BUNA ENGEL OLAN HER SEYİ DE HAYATIMDAN ÇIKARTIYORUM, TEK TEK..
Asagıdaki yazıda son kısımda bir de sunu demiş; arkadas ve es gibi insanı en mutlu eden kararlar rasyonel bir sekilde yapılmaz demiş... Buna da kısmen katılmıyorum. Evet "rasyonel" eşi secmek kadar sacma bir sey yoktur ama arkadaş veya es secimlerinde matığın rol oynadığı aşikar bence...Eger uzun vadede biriyle mutlu olamayacığınızı görebiliyorsanız, körü körüne devam etmek bence gayet mantıksızdır. Arkadas seciminde de, es seciminde de, o kişinin yanında ne kadar oldugunuz gibi olabiliyorsanız, ne kadar açık olabiliyorsanız, ne kadar cok sey paylasabiliyorsanız, ekstra caba sarfetmeden, sürtünmeden dolayı min. enerji kaybıyla o ilişkiyi (es veya arkadas) devam ettirebiliyorsanız, bundan daha mantıklı ve daha mutlu eden bir karar olabilir mi? :)
Babam hep, annemi ne kadar cok sevdiğini her ortamda dile getirir ve bunun onun erkekliğini zedelediğini filan da hiç bir zaman düşünmez. Ve hep ekler: "evlenmeye karar verirken, benim için duygusal olduğu kadar, mantıklı da bir karardı. Hayatımda her konuda bana hep destek olmuştur." Çok ilginçtir, babam bir de hep annemin kendisinden çok daha zeki oldugunu vurgular ve annemin fikirlerinin onun için ne kadar önemli oldugunun altını çizer ve bundan da zerre gocunmaz. O, 53 yasında, küçük bir kasabada doğmuş ve buna ragmen kendini toplumun empoze ettiği düşüncelerden arındırmayı başarmış. Hala bizim jenerasyonumuz bile bu noktadan oldukça uzakta bence. Çoğumuz hala "kadın dediğin, erkekten bir adım geride durmasını bilecek" mantalitesinde. Önünde dursun demiyorum ama bazı konular vardır, biri öndedir, bazı konular vardır diğeri öndedir, neyin savaşı bu? Lütfen biri bana bunu anlatsın, ben kayboldum... Ve ayrıca "Eşim benim için duygusal olduğu kadar mantıklı da bir karardı!" demenin neresi kötü, neresi sığ, neresi çıkarcı, allah aşkına?
Manifestom; EVET, UZUN VADEDE MUTLU OLABİLECEĞİN KİŞİ DUYGUSAL BİR KARAR OLDUĞU KADAR MANTIKLI DA BİR KARARDIR... BEN İNANIYORUM, KARAYI GÖREBİLECEĞİM...:)
FORTY years ago Walter Mischel, an American psychologist, conducted a famous experiment. He left a series of four-year-olds alone in a room with a marshmallow on the table. He told them that they could eat the marshmallow at once, or wait until he came back and get two marshmallows. Recreations of the experiment on YouTube show what happens next. Some eat the marshmallow immediately. Others try all kinds of strategies to leave the tempting treat alone.
Nothing surprising there. The astonishing part was the way that the four-year-olds’ ability to defer gratification was reflected over time in their lives. Those who waited longest scored higher in academic tests at school, were much less likely to drop out of university and earned substantially higher incomes than those who gobbled up the sweet straight away. Those who could not wait at all were far more likely, in later life, to have problems with drugs or alcohol.
In his fascinating study of the unconscious mind and its impact on our lives, David Brooks uses this story to illustrate how the conscious mind learns to subdue the unconscious. This is not a question of iron will, but about developing habits and strategies that trigger helpful processes in the unconscious, rather than unproductive ones. What matters is to learn to perceive property, people or situations in ways that reduce the temptation to lie, to steal or behave in a self-destructive way.
In building his argument, Mr Brooks, a columnist on the New York Times, uses as his framework the lives of two imaginary characters, Harold and Erica, whom he follows from cradle to grave. This deliberate homage to Jean-Jacques Rousseau’s 1762 work, “Emile: or On Education”, is not a success. Rousseau’s book was banned and burned by angry readers. Harold and Erica are not that interesting, and they do get in the way of Mr Brooks’s otherwise intriguing argument.
The author’s aim is to show how recent research has illuminated the complex processes of the brain. “We have inherited an obsolete, shallow model of human nature,” he argues. Study after study, many of them little known, show that people take decisions about their jobs, relationships, actions and morals in ways that involve a complex interaction between the conscious and the unconscious mind. The most important decisions begin in the realm of the unconscious, although they are often influenced by the conscious.
The shaping of this delicate balance begins early in life: the children who were best at leaving their marshmallow on the plate tended to come from stable, organised homes. Culture and the community in which a child is raised help to build the way the conscious and unconscious intertwine. Mr Brooks recounts a survey of diplomats who failed to pay parking fines in New York. By far the worst non-payers came from countries where corruption is endemic: Egypt, Pakistan, Nigeria and so on. By contrast, diplomats from Sweden, Denmark, Japan, Israel, Norway and Canada had no unpaid fines at all. “Thousands of miles away from home,” Mr Brooks writes, “diplomats still carried their domestic cultural norms inside their heads.”
What does all this mean for public policy? Mr Brooks complains that policies too frequently rely on an overly simplistic, rationalist view of human nature. That may be true, but all too many daft policies rely on the collective reluctance of the voters to leave marshmallows uneaten on the table. More to the point, how can a country curb crime, create true equality and reduce the social and economic costs of bad decisions? Education systems exist mainly to build the rational mind, and yet the decisions that are most important in making people happy are the ones in which reason plays little or no part: the development of friendships and the choice of a spouse. Public policy has largely ignored this.
So Mr Brooks has done well to draw such vivid attention to the wide implications of the accumulated research on the mind and the triggers of human behaviour. But more books, preferably without Harold and Erica, remain to be written about the way societies should respond to what we now know.
Economist, 03/03/2011
